Totaal aantal pageviews

woensdag 23 juni 2010

Liberalen

De klassiek economische theorie stamt uit het laatste kwart van de 18e eeuw en wordt meestal gekoppeld aan Adam Smith die met zijn 'Wealth of Nations" een pleidooi houdt voor het liberalisme. De veronderstelling was dat het prijsmechanisme van vraag- en aanbod op de markt uiteindelijk het productie apparaat vol zou belasten. Omvangrijke werkloosheid zou niet mogelijk zijn, zolang de ondernemers hun eigen belang na konden streven. Met het nastreven van hun eigen belang zouden zij het algemeen belang dienen. Het was de onzichtbare hand van prijsvorming die hiervoor zou zorgen. Overheidsingrijpen in de vrije markt zou het proces van natuurlijke prijsvorming alleen maar verstoren. De overheid moest zich afzijdig houden van het economisch proces.
De ideeën van Adam Smith vonden gretig aftrek in de wereldmacht van die dagen: Groot Brittannië en ook in het Nederland van de 19e eeuw. Aan het eind van de 19e eeuw bleek dat de markt hier en daar toch wat onvolkomenheden vertoonde. In Nederland greep de overheid in in 1874 met het z.g. kinderwetje van Van Houten. In Groot Brittannië constateerde men aan het begin van de 20e eeuw dat de verpaupering van de bevolking zover was voortgeschreden dat de verdediging van het wereldrijk in gevaar kwam. De jonge mannelijke bevolking was zo zwak dat ze niet meer geschikt was om in het leger te gaan. Het leidde tot een uitgebreid overheids programma voor het voeden van schoolkinderen.

De eerste wereldoorlog heeft de positie van Groot-Brittannië als wereldmacht danig verzwakt, de crisis van de jaren dertig heeft dankzij het werk van Keynes getoond dat de overheid een rol kon spelen bij het stabiliseren van de economie. In de Verenigde Staten probeerde Roosevelt met de New Deal de economie weer nieuw leven in te blazen, in Groot-Brittannië kwam met Beveridge de Welfare State op gang. Ook in Nederland werden na de 2e wereldoorlog verscheidene sociale wetten geïntroduceerd. Daaronder de Algemene Ouderdoms Wet.
De liberalen in de verschillende landen bleven volhouden dat de zorg voor het minder bedeelde volksdeel verkeerd was.
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten